Օրենսդիրն ու գործադիրը այս օրերին լարված աշխատում են գալիք տարվա պետբյուջեի նախագծի շուրջ: Թեժ քննարկումները արդարացված են, քանի որ, մի կողմից, առջևում ընտրություններ են, մյուս կողմից՝ քննարկվող փաստաթուղթը սպասարկելու է սոցիալ-տնտեսական օրախնդիր հարցեր: Առանձնակի աճ եկամտային մասով նախատեսված չէ, ավելին, նշվում է, որ այս տարվա եկամուտները նախատեսվածից քիչ կարող են լինել: Արդյոք կառավարությունը կկարողանա՞ ներգրավել այն անհրաժեշտ ներդրումները, որոնք կաշխուժացնեն տնտեսությունը:
«ԵԹԵ ՈՐՊԵՍ ԳԵՐԱԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆ ՉԴԻՏԱՐԿՎԵՐ ՊԱՐՏՔԻ ԿԱՅՈՒՆԱՑՈՒՄԸ, ԱՎԵԼԻ ՎՏԱՆԳԱՎՈՐ ԿԱՐՈՂ ԷՐ ԼԻՆԵԼ»
ԱՏՈՄ ՋԱՆՋՈՒՂԱԶՅԱՆ
(ֆինանսների փոխնախարար, ՀՀ գլխավոր գանձապետ)
-Պետբյուջեի նախագծով եկամուտների որոշակի աճ, ծրագրային ցուցանիշների համեմատ, նախատեսված է,- ասաց փոխնախարարը:- 2017-ին սպասվում են տրիլիոն 135 միլիարդ դրամի հարկային եկամուտներ, 2016-ի տրիլիոն 129 միլիարդի դիմաց: Իրականացվել և իրականացվում են ուսումնասիրություններ մուտքերի ապահովման մասով: Այս ամենի ավարտին պարզ կդառնա, թե ինչու այս տարվա եկամուտները կարող են ցածր լինել նախատեսվածից: Եթե ելնենք ներկա իրավիճակից, ապա պետք է ասենք, որ 2017-ի ծրագիրը բավականին հավակնոտ է, որի իրականացման համար պետք է ջանքեր գործադրենք: Ինչ վերաբերում է ներդրումների ներգրավման հնարավորությանը, ապա տնտեսությունը մեկ ամբողջական օրգանիզմ է և ինքնուրույն դժվար թե առաջ շարժվի: Կառավարությունը ներկայացրել է գործունեության ծրագիր, դրան հաջորդող ծրագրերը «միս ու արյուն» պետք է ստանան և վերածվեն կոնկրետ գործողությունների, ինչի համար պետք է շատ աշխատել: Հույս ունեմ, որ արդյունքում ունենալու ենք առողջացած տնտեսություն: Եթե այսօր որպես գերակայություն չդիտարկվեր պետական պարտքի կայունացման հարցը, դա ավելի վտանգավոր կարող էր լինել: Չեմ էլ ցանկանում ասել, թե ինչ բացասական հետևանքներ կարող էինք ունենալ: Իհարկե, հասկանում եմ նաև խնդրի շուրջ բերվող հակափաստարկները, անհանգստությունները, սակայն կայունության և աճի միջև բալանսը չպետք է խախտվի: Եթե այն խախտվի, ապա ստիպված ամեն բան պետք է նորից սկսենք: Այսօր մենք կարողանում ենք սպասարկել նշված պարտքը, սակայն չպետք է թույլ տալ լրացուցիչ վտանգների առաջացում: Դրանով պայմանավորված պետբյուջեի նախագծում դեֆիցիտը կազմում է 2,8 տոկոս:
-Պարոն Ջանջուղազյան, այնուհանդերձ, եթե կառավարությունը չկարողանա ներգրավել անհրաժեշտ ներդրումներ, այդ դեպքի համար կա՞ մշակված ծրագիր, որ տնտեսությունն ավելի անկում չապրի:
-Վերջին երկու տարիներին այդպես էլ վարվել ենք: Այդ ուղղությամբ կիրառվող գործիքները շատ չեն՝ կամ պետք է հարկերն ավելացվեն, ծախսերը կրճատվեն, կամ էլ պարտք վերցնել է պետք: Հավանաբար, ճիշտ մոտեցումը այս երեք գործիքների համադրությունն է: Գաղտնիք չէ, որ հարկ հավաքել կարելի է այնքան, որքան որ գեներացվում է: Եթե կրճատվեն այն գործառույթները, որոնք պետությունը պարտավոր է անել, կդադարի համարժեք լինելուց, և եթե պարտքի չափը վտանգի կայունությունը, ապա չես կարող կառավարել կանխիկ հոսքերը: Այժմ պետք է այս բոլորի համադրությամբ աշխատենք:
«ՆԵՐԿԱՅԱՑՎԱԾԸ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆ ԲՅՈՒՋԵ Է»
ՍՏԵՓԱՆ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ
(ԱԺ տարածքային կառավարման հանձնաժողովի նախագահ)
-Պարոն Մարգարյան, ըստ Ձեզ՝ 2017-ի բյուջեի նախագիծը մարզերի զարգացման առումով ի՞նչ առանձնահատկություն ունի:
-Ներկայացված բյուջեի նախագիծն առանձնապես չի տարբերվում այս տարվա բյուջեից: Ըստ էության, այն պահպանման բյուջե է:
-Չե՞ք կարծում, որ տեղերում մարզպետները ևս պետք է փորձեն ակտիվ ներդրողներ ներգրավել և շահագրգռված լինեն իրենց մարզերի զարգացմամբ:
-Քանի որ մարզպետարանը կառավարության մասն է մարզում և ինքնուրույն օղակ չէ, հետևաբար պետք է իրականացնի կառավարության ծրագրերը: Պետբյուջեով նախատեսված համահարթեցման դոտացիան տրամադրվում է համայնքին և, բնականաբար, դրա չափը կարևոր է զարգացման հարցում: Սրա հետ մեկտեղ պետք է նշենք, որ հատկացվող գումարները մեծ չեն, որ ապահովեն համայնքների զարգացումը: Խնդրի լուծումը, կարծում եմ, համայնքների զարգացման մշակված ծրագրերի իրականացման մեջ է, որը պետք է կատարվի ըստ մարզերի: Այդ դեպքում մենք կարող ենք գնահատել մարզպետների գործունեության արդյունավետությունը:
-Տարիներ շարունակ բոլորը, այդ թվում՝ Դուք, կարևորում եք այդ ծրագիրը, բայց... Օրինակ Դուք, որպես օրենսդիր և տարածքային կառավարման հանձնաժողովի նախագահ, չե՞ք կարող ընդհանուր դրույթներով օրինագիծ մշակել և ներկայացնել կառավարությանը:
-2012-ին Տիգրան Սարգսյանի վարչապետության օրոք այդ հարցը բարձրացրել և ներկայացրել եմ լուծման տարբերակ: Այն այժմ առավել ակտուալ է: Այս պահին մենք այլ գործիքներ կամ ֆինանսական մեծ հնարավորություններ, ցավոք, չունենք, սակայն համոզված եմ, որ կիրառելով հարկային ճիշտ քաղաքականություն, կարող ենք նպաստել մարզերի զարգացմանը: Հարկային արտոնություններ տրամադրել ոչ թե այս կամ այն ընկերությանը, այլ ցանկացած ընկերության, որը մարզում կստեղծի սահմանված չափով աշխատատեղեր, կիրականացնի ներդրումներ: Ինչ վերաբերում է մեր օրենսդրական նախաձեռնությանը, ապա, իհարկե, մենք կարող ենք մշակել ծրագիր, սակայն դա ճիշտ չի լինի, քանի որ նման ծրագիրը ենթադրում է պետության բոլոր հնարավորությունների ներգրավում:
-Այդ դեպքում եկեք խոսենք կառավարության ծրագրից, քանի որ մինչ դրա հաստատումը ինձ հետ զրույցում Դուք ասել էիք, որ չեք կարող գնահատել կառավարության քայլերը, քանի որ չգիտեք՝ ինչ ծրագրեր է ենթադրում տարածքային կառավարման զարգացման համար: Այսօր, երբ կառավարության ծրագիրը հաստատված է, և քննարկվում է 2017-ի գլխավոր ֆինանսական փաստաթուղթը, հետաքրքիր է Ձեր գնահատականը:
-Հիշում եմ մեր զրույցը և ուզում եմ հիշեցնել նաև, որ այդ ժամանակ ես նշեցի, որ կարևոր հարց է, թե ինչ չափով է կառավարության գործունեությունը ինքնուրույն: Ինչ վերաբերում է ծրագրին, ապա, այո, այն բավականին լավ կետեր պարունակում է, և մեր «Համախմբում» կուսակցությունն իր հավաքական տեսակետը ներկայացրել է կառավարության ծրագրի քննարկման ժամանակ: Մի կողմից՝ ցանկալի կլիներ, որ որոշ կետեր ավելի հստակ լինեին, մյուս կողմից, հասկանալի է, որ դրա համար կան օբյեկտիվ պատճառներ: 2017-ի ապրիլյան ընտրություններից հետո ձևավորվելու է նոր կառավարություն, այս պարագայում, իհարկե, դժվար է ծրագրային բոլոր կետերը կոնկրետացնել:
Ճեպազրույցները՝ Ժասմեն ՎԻԼՅԱՆԻ